Kemiklerin yapısı

yazar:  Dr. med. habil. Gesche Tallen, editör:  Maria Yiallouros, türk tercüman:  Dr. med. Ebru Saribeyoglu, Last modification: 2022/10/21 https://kinderkrebsinfo.de/doi/e121093

Kemik esas olarak kireçli kemik maddesinden oluşur. Bununla birlikte, bir bütün olarak kemikler ayrıca eklem kıkırdağı, kemik derisi (periost), kemiğin içindeki kemik iliği ve kemik iliğinin kan damarları ve sinirleri gibi yumuşak doku parçaları da içerirler.

Kemik maddesi

Kemik maddesi kemiğin ana kütlesini oluşturmaktadır. Yüksek dayanılıklığını ağırlığının %70'i kadar olabilen kireç içeriğinden alır. Kemik maddesi iki ana biçimde görülür: Substantia compacta und der Substantia spongiosa.

Substantia compacta (kompakt madde), uzun kemiklerin (femur-uyluk veya humerus-kol gibi) medullar kanalları çevresinde esas olarak kalın bir kaplama oluşturan sert, beyazımsı bir kütledir. Substantia spongiosa yani süngerimsi kemik maddesi ise kısa, yassı kemiklerde (örneğin omur gövdeleri) bulunan ince, narin trabeküllerden oluşur. Kemik, kemik hücrelerinden (osteositler) oluşur. Ostaeositler birbirlerine bağlanırlar. Kemik oluşturan hücrelerin (osteoblastlar) yardımıyla yeni kemik oluşturulur. Kemik dokusu, osteoklastlar olarak bilinen hücreler tarafından parçalanır.

Eklem kıkırdağı

Eklem kıkırdağı, örneğin kafatası keimikleri dışında düzenli olarak bulunur. Eklemlerin uç bölgelerinde yerleşir ve iskeletin embriyonik kıkırdak durumunun son kalıntısıdır.

Kemik derisi (periost)

Periost tüm kemiklerin yüzeyini kaplar. Böylelikle, gerçek kemik maddesi hiçbir zaman çıplak görünmez, ya kemik derisi ya da eklem kıkırdağı ile kaplıdır.

Kemik iliği

Kemik iliği, kemiklerin içindeki boşlukları dolduran yumuşak bir maddedir. Kırmızı ve sarı kemik iliği vardır. Kırmızı kemik iliği kan oluşumundan sorumludur; sarı kemik iliği ise saf yağ dokusudur. Sarı kemik iliği gelişim sırasında kırmızı ilikten oluşur, böylece artan yaşla birlikte giderek daha fazla kırmızı kemik iliği sarı kemik iliğine dönüşür. Yetişkinlerde sarı ilik, uzun kemiklerin (humerus gibi) orta kısımlarını (diyafizleri) doldurur. Kırmızı ilik ise esas olarak kısa ve yassı kemiklerin içinde bulunur (örn. omur gövdelerinde).

Kan damarları ve sinirler

Kan damarları ve sinirler, kemik maddesinin yanı sıra kemik derisi (periost) ve kemik iliğinde bulunurlar. Kemik hücrelerine mesajlar, besinler ve oksijen sağlarlar. Kemiğin dış yüzeyindeki en küçük açıklıklardan kemiğin içine ve kemikten büyük kan dolaşımına veya ilgili sinirlere ulaşırlar.