Sözlük (Glossar)

hamartom
embriyonik gelişim sırasında germinal dokudaki bir malformasyonun sonucu olarak gelişen iyi huylu tümör; hamartomlar her yerde oluşabilir, ancak özellikle yumurtalıklarda, deride, akciğerlerde, karaciğerde ve beyinde görülür.

hemanjiyoendotelyom
kan damarlarından kaynaklanan kötü huylu tümördür
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanından örnekler: Karaciğerin hemanjiyoendotelyomları, yenidoğanlarda akut kalp yetmezliğine neden olabilen çok nadir görülen doğumsal tümörlerdir.
References: tümör

hemanjiyom
kan damarlarının iyi huylu tümörleridir (hemanjiyom olarak da adlandırılır), esas olarak deride, ancak hemanjiyomun alt tipine bağlı olarak diğer organlarda da görülür; hemanjiyomlar yaşamın ilk haftalarında gelişir veya doğumda mevcuttur, ancak genellikle birkaç yıl içinde kaybolur.

hematokrit
kan hacmi içinde bulunan hücresel yapıların oranı. Hematocrit öncelikle kandaki alyuvarların (eritritrositlerin) konsantrasyonuna bağlıdır. Kanın hücresel kısmının %99’u alyuvarlardan oluştuğu için hematokrit değeri kandaki eritrositlerin oranı hakkında bilgi verir. Hematokrit kan sayımı ile belirlenir.

hemoglobin
eritrositlerde (kırmızı kann hücreleri, alyuvarlar) bulunan kırmızı renkli kann renk maddesi, oksijen taşınmasında görevlidir.

herpes zoster virüsü syn. varisella zoster virüsü, su çiçeği virüsü
su çiçeği ve zona etkeni olan virüs; herpes virüs ailesine dahil bir dann virüsüdür, damlacık yoluyla ve temas ile bulaşır.

herpes-simpleks virüsleri (Abrev.: (HSV 1; HSV 2))
HSV 1 ve HSV 2 şeklinde kısaltmaları vardır. Bölgesel (örneğin dudaklarda uçuk) veya yaygın (herpes bağlı meningoenselfalit - beyin zarı iltihabı) hastalıklara sebep olabilirler. Herpes virus ailesine ait iki tip herpes simpleks virüsü bulunmaktadır: insan herpes simpleks virüsü 1 ve 2 (HSV 1 ve HSV 2). Sıklıkla damlacık enfeksiyonu şeklinde bulaşan çeşitli hastalıklara sebp olurlar.

hickman kateteri
santral venöz kateter, infüzon hortumu çeşidi. Giriş ucu kalbe yakın büyük bir damar içine yerleştirilir. Diğer ucu köprücük kemiğinin altında dışarı doğru sallanır. Damardan bir tedavi gerektiğinde, verilecek sıvı bu borular aracılığıyla hastaya ulaşır. Kullanılmadığı zaman bu dışarıda duran kısım kapatılarak steril bir şekilde paketlenir. Onkolojik tedavi çerçevesinde tedavi görmekte olan çocukların büyük kısmına bu şekilde bir kateter takılır.

hidrosefali
Su kafası terimi, hidrosefali anlamına gelir. Beyindeki ventrikel (ventrikül) denilen sıvı toplanma karıncıklarının çeşitli sebeplerden dolayı genişlemesiyle oluşmaktadır.
Çocuk sağlığı ve hastalıkları alanından örnekler: Beyin omurilik sıvısının (likör) akışının önlendiği durumlarda, örneğin küçük beyinde medulloblastom olması durumunda, tıkanma hidrosefalisi (hydrocephalus internus occlusus) meydana gelebilir. Bu durumda geçici veya kalıcı olarak bir drenaj uygulaması (beyin omurilik sıvısının akışının sağlanması) gereklidir.

hiperlökositoz
Şiddetli lökositoz, yani kanda yaşa uygun lökosit sayısının (normal olarak bir mikrolitre kanda 5.000 - 8.000 arasında) çok üzerinde (100.000 den fazla) beyaz küreciklerin (lökosit, akyuvar) bulunması hali.

Hippel-Lindau sendromu
İrsi bir hastalıktır. Belirtileri gözün ağ tabakası, beyincik ve bazen de omurilikte angiom denilen ur şeklinde yeniden damar dokusu oluşumlarıdır. Aynı şekilde pankreasta, böbreklerde ve karaciğerde kist oluşturarak feokromositom ve böbrek hücre karsinomu oluşumudur.

histoloji
Doku inceleme bilimi

histolojik
Vücudun dokularıyla ilgili; bir histolojık muayenede (hassas dokusal incelemede) doku örnekleri özel bir hazırlıktan sonra (doku kesitleri alınır ve özel bir yöntemle boyanır) mikroskop altında incelenir.

HIV
İngilizce human immunodeficiency virus (insanda immün zayıflığı oluşturan virüs) teriminin baş harfleri. HIV retrovirüsler cinsinden virüslerdir. Bulaşıcı bir hastalıktır, bulaştıktan sonra genelde birkaç yıl süren inkubasyon devresi sonunda AIDS hastalığı oluşturur (İngilizcesi: acquired immunodeficiency syndrome). İmmün sisteminde zayıflık yaratan bu hastalık henüz iyileştirilememektedir.

Hodgkin lenfomu
Lenfatik sistemin habis huylu bir hastalığıdır; malign (kötü huylu) lenfom türlerinden biridir; çocuk ve genç yaşlarda görülen habis huylu hastalıkların takriben % 5 kadarını oluşturur.

Horner sendromu
Gözde rastlanan çeşitli hastalık belirtilerinin bir kombinasyonudur; burada sözü edilen hastalık belirtileri, çeşitli sebeplere dayanan göz kasları felci ile bağlantılıdır. Bu hastalık belirtileri örneğin şunlardır: Göz küresinin göz yuvarlağının içine doğru gerilemesi hali (enoftalmus), göz bebeğinin daralması (miosis) ve üst göz kapağının aşağıya sarkması (ptosis).

hücre
Organizmaların en küçük yapı taşı ve fonksiyon birimidir; metabolizma özelliğine sahiptir; uyarılara cevap verebilme, irade dışı kas hareketi yapabilme ve çoğalabilme özelliğine sahiptir. Her hücrenin bir hücre çekirdeği ve zitoplazma denilen bir hücre vücudu vardır; dışarıya karşı diyafram gibi bir hücre zarıyla sınırlıdır.